Fakty historyczne
Gmina rejonowa Vilkaviskis, Vinkšnupiai
Różne źródła podają różne informacje dotyczące pochodzenia wsi. Niektóre źródła podają, że już po śmierci wielkiego księcia litewskiego Witolda w 1432 r. duża grupa Tatarów (około 3 000 osób) została przeniesiona na Litwę. Były tam cztery pułki konne. Ich dowódca, Temir Tuhan-bey, w podzięce za pomoc Litwinom w walkach otrzymał dwór Vinkšnupiai będący w Užnemunė i jego okolice. Ożenił się z Litwinką Baranauską i przyjął nazwisko Tuhan-Baranauskas (Baranowski). W 1626 r. w księdze podatków z dóbr królewskich „Kvarta simpla” wspomniano również o wsi Vinkšnupiai. A także wracając do roku 1595, właściciel ziemski Jonas Višnevskis, dworzanin króla Zygmunta Wazy, poprzez królewski przywilej otrzymał różne posiadłości w regionie Jaćwiedzi (Sūdava), w tym Vinkšnupiai. Kupił kilka innych posiadłości.
Inne wzmianki wspominają, że Tatarzy osiedlili się w Vinkšnupiai w XVI wieku, tutaj osiedliły się słynne rodziny tatarskie, takie jak Achmatowicze (Achmatovičiai), Buczicze (Bučiaskai), Kryczyńscy (Kryčinskiai), Ułanowie (Ulanovai) i Sułkiewicze (Sulkievičiai). Z tej ostatniej wywodzi się Aleksander Sulkiewicz, polski polityk i współpracownik J. Piłsudskiego. W 1663 r. król Polski i wielki książę litewski Jan Kazimierz nadał majątki ziemskie żołnierzom tatarskim w miejscowości Karalkrėlis gospodarki olickiej (Alytus), we wsiach Vinkšnupiai, Vilkabaliai, Piliakalniai, Patilčiai itp. za zasługi w wojnie z Moskwą.
Przywilej z 22 marca 1667 r. zrównał prawa Tatarów z prawami szlachty. Z prośby Tatarów skierowanej do króla Stanisława Augusta w 1775 r. wiadomo, że szlachta litewska również darowała ziemię żołnierzom tatarskim. Jednak żołnierze nie spieszyli się z osiedlaniem się na otrzymanej ziemi. Inwentarze z 1738 r. mówią o przybyciu kolonistów do wsi wyniszczonych dżumą w latach 1709-1711 i rozpoczęciu wchłaniania pól uprawnych. Jest prawdopodobieństwo, że w tym okresie pierwsi Tatarzy przybyli na ziemie podarowane przez króla i szlachtę, więc wieś Vinkšnupiai zaczęła się rozwijać.
However, there is a certain mythologisation of events and repetition of facts in these stories, without any insight into whether this is what actually happened. After settling in the GDL, Tatars were given land holdings and in return they had to take part in military campaigns with their troops for free. This arrangement lasted until the beginning of the 17th century, but from then on, Tatars served in the army and received salaries. Presumably, their power in that part of Sūduva had weakened by then, and no evidence of specific manors under their control has been found.
Jednak historie te wykazują pewną mitologizację wydarzeń i powtarzanie faktów, bez wglądu w to, czy właśnie tak wszystko było. Po osiedleniu się w WKL Tatarzy otrzymali ziemię, a w zamian musieli za darmo uczestniczyć w wyprawach wojennych ze swoimi wojskami. Tak pozostało do początku XVII wieku, a już od tego czasu Tatarzy musieli służyć w szeregach armii, otrzymując żołd. Najwyraźniej wtedy ich władza w tej części Jaćwiezi (Sūduva) osłabła i dlatego nie znaleziono żadnych dowodów na posiadanie przez nich konkretnych posiadłości.
Podczas wojen w połowie XVII wieku oraz dżumy i głodu, które po nich nastąpiły, ludność została prawie zdziesiątkowana. Wydaje się, że wielki książę WKL i król Polski Jan Kazimierz przywilejem z 1663 r. chciał pobudzić osadnictwo i rozwój gospodarczy regionu. Niestety, to się nie udało, gdyż inwentarz z 1693 r. wykazuje, że w Vinkšnupiai było tylko 3 mieszkańców; w tym czasie jednym z najemców ziemi był wspomniany Baranauskas. W sąsiednich wsiach było ich niewiele więcej. Istnienie dworu było raczej niemożliwe.
Liczba mieszkańców wsi mogła wzrosnąć dopiero po epidemii dżumy w latach 1709-1711. Bogaci Tatarzy w zamian za służbę wielkiemu księciu otrzymywali dwory (ci, którzy odmawiali służby, tracili również swoje dwory), a ziemię i inwentarz wydzierżawiali innym zależnym chłopom. Vinkšnupiai i ich niewolni mieszkańcy są również wymienieni w spisie inwentarza królewskiego dworu Karalkrėlis z 1738 roku.
Tak więc klasyczne stosunki dworskie i pańszczyźniane nie rozwinęły się w tych królewskich posiadłościach we wsi Vinkšnupiai aż do końca XIX wieku. W ciągu około dekady, tj. od 1795 do 1807 r., byli dzierżawcy królewskiego dworu stali się niezależnymi właścicielami ziemskimi i zdołali zniewolić tylko kilkunastu chłopów (także jak i w Vinkšnupiai).
W 1866 r. w okolicach Vinkšnupiai mieszkało 172 Tatarów.
W drugiej połowie XVIII w. generał Mustafa Baranowski zbudował w Vinkšnupiai meczet. Na początku XIX wieku (1821-1827) generał J. Zajančkas zbudował nowy meczet.
W „Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego”, wydanym pod koniec XIX wieku, o Vinkšnupiai napisano: „Winksznupie(…) – wieś i folwark w powiecie Vilkaviškis, parafia Bartininkai. 18 wiorst od Vilkaviškis. W paliwarku 4 domy, 80 mieszkańców; we wsi 26 domów, 150 mieszkańców. W 1827 r. były tu 23 domy, 175 mieszkańców. Ostatnim imamem przed I wojną światową był Chaleckis; on też był właścicielem dworu.
W czasach międzywojennej Litwy ziemie te należały już do rodziny Gavrilkevičiai, którzy wybudowali tu dwór z czerwonej cegły z arkadowym portykiem i balkonem.
Meczet spłonął podczas II wojny światowej. Tatarzy zostali porozrzucani po całej Litwie przez sztormy wojenne i powojenne.